Ngày 26/05/1861 Trùm Họ Matthêu Nguyễn Văn Phượng Tử đạo.

Lúc lý hình sắp chém đầu Thánh Nhân, 2 người con trai và 1 con gái là chị Thủ đã chạy ra ôm chằm lấy ông, thương khóc thảm thiết, những người có mặt chứng kiến cảnh đó, ai cũng bùi ngùi cảm động không thể cầm được nước mắt, thật là một cảnh chia ly vĩnh biệt  rất đau đớn. Nhưng ông trùm đã can đảm giã từ con cái, sẵn sàng hy sinh tình phụ tử thân thương vì lòng kính mến Chúa, để tôn vinh Danh Thánh Chúa, ông nói với các con: “ Các con của cha ơi đừng buồn đừng khóc làm chi, cha đã gặp vận hội may mắn. Anh em chúng con hãy sống hòa thuận, yêu thương đùm bộc lẫm nhau.” Hẳn ông không quê lời Chúa dạy: “ Ai yêu con trai con gái hơn Thầy, thì không xứng với Thầy.” Theo lời Chúa phán trên, thánh Matthêu Phượng thật xứng đáng với Chúa, xứng đáng làm môn đệ Chúa, xứng đáng nhận triều thiên tử đạo. Thánh Nhân sẵn sàng hy sinh vĩnh viễn con cái, để chịu chết vì Danh Chúa.

Trùm Họ Matthêu Nguyễn Văn Phượng Tử đạo

Matthêu Phượng sinh khoảng năm 1808 tại họ Kẻ Lái tỉnh Quảng Bình, cha mẹ là người đạo đức sốt sắng, nên cậu nhờ ảnh hưởng của gia đình mà có lòng đạo sâu xa, cậu rất mến mộ học hỏi gióa lý, siêng năng tham gia thánh lễ, xưng tội rước lễ, như khi mới lên 10 tuổi, cậu phải mồ côi cha và 2 năm sau mồ côi luôn cả mẹ. Cảnh đứa con mới 12 tuổi mà mồ côi cha mẹ thật thảm thương ! Nhưng cậu Phương không ngã lòng, cậu dẫn tin tưởng Chúa, trông cậy Chúa, biết rằng không bao giờ Chúa bỏ cậu, chim chóc ngoài trời kia Chúa không để cho chết đói, huống gì cậu là con của Chúa, cậu quyết tâm lo tự lập sinh sống. Cậu học nghề thuốc với một thầy lang tên là Nhu, ông là người ngoại đạo, như rất có lòng nhân hậu, thấy cậu mồ côi ông thương giúp, dạy dỗ chỉ bảo tận tình, cha cậu nhiều bài thuốc quí.

Sau khi học nghề thuốc, cậu Phượng đến ở giúp việc cha Điểm. Năm ấy cậu 22 tuổi, cha cưới vợ cho cậu ở xứ Sáo Bùn, từ đó cậu về sống theo quê vợ, và chuyển sang nghề buôn bán, vợ chồng làm ăn ngày một phát đạt sung túc, và sinh được 8 người con, trong đó cô thủ dâng mình cho Chúa trong dòng Mến Thánh Giá, mặc dù bận lo mua bán, ông dẫn chăm sóc giáo dục con cái hết sức chu đáo, đặc biệt ông dạy con bằng gương sáng đời sống hằng ngày, muốn con cái làm việc gì tốt lành, ông phải làm gương cho chúng noi theo. Nhờ đó, các con ông sống đạo đức và lương thiện.

Dưới thời Minh Mạng cấm đạo, ông là một trong những tông đồ hoạt động nhiệt thành nhất trong họ đạo Sáo Bùn, nên được giáo dân chọn làm trùm họ. Trong lúc thiếu vắng linh mục, ông dạy đạo và rửa tội cho trẻ em cũng như người lớn, ông khích lệ đồng bào sốt sắn thờ phượng Chúa, ông khuyên bảo người lương gia nhập đạo Chúa. Mỗi khi có linh mục đến ông tiếp đón về nhà, tận tình phục vụ, che chở, nhiều người e ngại như ông chỉ mỉm cười và tiếp tục làm việc bác ái như trước.

Đầu năm 1861khi cha Đoàn Trinh Hoan đến họ Sáo Bùn, giúp giáo dân chuẩn bị mừng lễ Hiển Linh, ông rước cha về, tiếp đãi nồng hậu như các cha khác. Chẳng may đêm đó quân lính bao vây nhà ông tìm bắt cha. Cha chạy trốn ra bờ sông nhưng cũng bị bắt, họ cũng bắt luôn ông cùng 7 giáo hữu khác giải về Đồng Hới. Ở tại Đồng Hới nhiều lần ông bị đưa ra tra tấn đánh đập dã nan buộc ông chói Chúa bỏ đạo, nhưng ông cương quyết không bỏ Chúa, trong số các quan án, có viên lục sự trẻ tuổi, đem lòng yêu mến con gái ông, y hứa: “ Nếu gả con gái cho tôi, tôi hứa hết sức lo cho ông được tự do” ông trùm đáp: “ Không được đâu, trừ khi chính anh theo đạo. Tôi không gả con gái cho người ngoại đạo, dù anh là ông ký hay quan đi nữa, tôi sợ nó không giữ mãi được đức tin. Nếu gì lý do đó mà phải chết tôi sẵn sàng.”

Vào ngày 25 tháng 05 năm 1861, bản án triều đình Huế đã về tới Đồng Hới. Ông Trùm Phượng vui vẻ đi chào từ biệt các bạn tù, để hôm sau cùng với cha Hoan ra pháp trường.

Thế là ngày 26 tháng 05 năm 1861, ông được đưa ra pháp trường, lãnh nhận triều thiên tử đạo, một người cầm bản án đi phía trước: “ người này tên Nguyễn Văn Đắc, tức Phượng, là tín đồ Giatô, kẻ dám đang tâm bao che cho đạo trưởng Hoan, vi phạm luật nhà nước, là một trọng tội, phải đem xử trảm tức khắc”. Những người con thân yêu của ông đến tiển biệt ông trong nước mắt, nhưng ông can đảm an ũi họ, sau đó lý hình đuổi tất cả ra ngoài. Ngay sau khi tiếng chuông bắt đầu đổ lên, đầu vị tử đạo rơi xuống đất, và linh hồn vị anh hùng đức tin về hưởng nhan Thiên Chúa muôn đời.

Đức Thánh Cha Piô X phong chân phước cho ông ngày 02 tháng 05 năm 1909 và ngày 19 tháng 06 năm 1988 Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã suy tôn cha lện Hiển Thánh.